Landbouwgif bedreigt nog altijd drinkwater en biodiversiteit

In 2013 werden er doelen gesteld om de schadelijke effecten van landbouwgif op de waterkwaliteit en biodiversiteit te beperken. Deze doelstellingen werden niet gehaald: in plaats van de beoogde halvering van de normoverschrijding tussen 2013 en 2018, was er vorig jaar zelfs sprake van een lichte stijging. Er komen nog steeds grote hoeveelheden landbouwgif terecht in het grondwater. Daardoor wordt de kwaliteit van ons drinkwater bedreigd, blijkt uit een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

Glyfosaat
De grote boosdoener is glyfosaat. Dit is wereldwijd het meest verkochte bestrijdingsmiddel en vooral bekend onder de naam Roudup. Boeren spuiten het massaal op hun land, met gele, dode akkers en weilanden tot gevolg. Glyfosaat is erg omstreden: in Amerika lopen tienduizenden rechtszaken tegen producent Bayer-Monsanto. Het landbouwgif zou namelijk kankerverwekkend zijn.

,,Uit metingen blijkt dat glyfosaat nog steeds de belangrijkste probleemstof voor de drinkwaterwinning is’’, zegt PBL-onderzoeker Aaldrik Tiktak. Daarnaast is het volgens het PBL onnodig om glyfosaat in de landbouw te gebruiken. Er zijn alternatieven die veel duurzamer zijn. Om die reden dringt D66 aan op een (gedeeltelijk) verbod, maar daar wil het kabinet echter nog niet voor gaan.

,,Burgers maken zich zorgen en boeren ook: zij zien hun gereedschapskist aan middelen bedreigd’’, zei minister Carola Schouten van Landbouw eerder tijdens een debat. Om die reden wil Schouten het gebruik van glyfosaat wel terugdringen, maar een verbod gaat haar te ver. Eind 2017 besloot de Europese Unie om glyfosaat vijf jaar langer toe te staan.

Minder bijen
Waarom er nog altijd vooral gekozen wordt voor glyfosaat? Landbouwgif is goedkoper dan alternatieve middelen. Volgens boeren zou het ook beter werken. Het PBL stelt dat overheidsbeleid nodig is om dit routinematig gebruik van bestrijdingsmiddelen te stoppen en alternatieven te stimuleren.

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen zorgt overigens niet enkel voor een bedreiging van ons drinkwater. Het zorgt vermoedelijk ook voor een toename in de bijensterfte. Die is dan ook hoger in Nederland dan het Europese gemiddelde. Probleem daarbij is dat boeren weinig werk maken van het aanleggen van bloemrijke ‘akkerranden’. Dat aantal is de laatste jaren enkel afgenomen. Het PBL vindt daarom dat er meer subsidie voor moet worden vrijgemaakt.

Goed nieuws
Toch is er ook goed nieuws te melden: op ons voedsel worden steeds minder resten van landbouwgif aangetroffen. Onze voeding is dus wel veiliger geworden, aldus het PBL.