81 waterinstallaties met verhoogd risico op Legionella: RIVM adviseert maatregelen te nemen

Bij 81 afvalwaterzuiveringsinstallaties is mogelijk een verhoogd risico op verspreiding van Legionella naar de omgeving. Het RIVM adviseert daarom deze installaties, in afwachting van nader onderzoek, maatregelen te nemen om verspreiding van Legionella te voorkomen. De belangrijkste maatregel is ervoor zorgen dat risicovolle beluchtingsbassins afgedekt zijn.

Aantal besmettingen neemt toe
Het aantal Legionellabesmettingen is de laatste jaren toegenomen in Nederland. In 2018 werden 584 mensen ziek van de bacterie. Volgens het RIVM is het in de meeste gevallen niet duidelijk waar de ziekteverwekkers vandaan komen. De afgelopen jaren kon er echter bij een aantal patiënten een link met een afvalwaterzuiveringsinstallatie worden vastgesteld. De bacterie is vooral voor ouderen gevaarlijk en kan de veteranenziekte – een ernstige longontsteking – veroorzaken.

Literatuurstudie
De omgevingsdiensten inventariseerden het aantal industriële afvalwaterzuiveringen en Stowa (het kenniscentrum voor de waterschappen) analyseerde het aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties. In totaal werden er 709 installaties in kaart gebracht: 382 industriële afvalwaterzuiveringen en 327 rioolwaterzuiveringsinstallaties. “Het onderzoek is in prima samenwerking gegaan”, zegt Imke Leenen. Zij coördineert namens Stowa de Community of Practice Legionella en was betrokken bij de totstandkoming van het rapport. Op basis van deze literatuurstudie is bepaald wanneer de groei van legionella in de installaties en de verspreiding naar de omgeving het meest aannemelijk is. Hierbij gaat het om:

• Een biologisch zuiveringsproces.
• Het verwerken van voedselrijk (voor bacteriën) afvalwater.
• Afvalwater met een temperatuur tussen de 30 en 38 graden Celsius.
• Beluchting van het afvalwater. 

81 afvalwaterzuiveringsinstallaties hebben verhoogd risico
Het RIVM concludeert in het rapport Inventarisatie van Legionellarisico’s bij afvalwaterzuiveringsinstallaties dat de kans dat Legionella kan vermeerderen en vrijkomen aannemelijk is bij 81 afvalwaterzuiveringsinstallaties. Dit verhoogd risico geldt voor 69 van de 382 industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties (18 procent) en voor 12 van de 327 rioolwaterzuiveringsinstallaties (4 procent).

Tijdelijke maatregelen
Om de verspreiding van Legionella tegen te gaan, adviseert het RIVM tijdelijke maatregelen. De voornaamste is het afdekken van open waterbassins met beluchting, zodat Legionella niet naar de omgeving verspreidt. Water dat uit de zuivering komt, kan nog Legionellabacteriën bevatten. Daarom mag gezuiverd afvalwater niet worden gebruikt bij werkzaamheden waarbij dit water verneveld wordt. Daarnaast is het van belang om te zorgen voor een goede bescherming van medewerkers. Om die reden is het noodzakelijk om alle medewerkers voor te lichten over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Bovendien moeten ze informatie krijgen over wat ze kunnen doen bij klachten.

Volledig overzicht ontbreekt
“Dit zijn precies de adviezen waarover wij binnen de Community of Practice Legionella al hebben gesproken”, zegt Leenen. “De maatregelen die worden aangeraden zijn inmiddels genomen bij de 12 rioolwaterzuiveringsinstallaties waar verhoogde kans op verspreiding van Legionella zou zijn”. Dit geldt echter nog niet voor alle industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties. Daarnaast blijkt uit het rapport dat een volledig overzicht van afvalwaterzuiveringen in Nederland nog ontbreekt, hoewel dit – volgens datzelfde rapport – wel noodzakelijk is dat het er komt.

Voordat er een advies komt voor permanente oplossingen, is er nog meer onderzoek nodig. Ook op de vraag of er meer Nederlandse afvalwaterzuiveringen verantwoordelijk zijn voor het verspreiden van Legionella, wil het RIVM nog een antwoord.

BioLab is buitengewoon specialist in Legionellapreventie
BioLab ontzorgt klanten sinds 2004. Onze klanten zijn onder andere installateurs, zorginstellingen, overheidsinstellingen, vastgoedbeheerders en het bedrijfsleven. Het kenmerkende van BioLab is dat wij niet alleen onderzoek verrichten, maar ook passende oplossingen bieden. Wilt u meer weten over Legionellapreventie? Neem contact met ons op. Onze specialisten staan voor u klaar.